Ön Tepkili Sprinkler Sistemi
a- Tek Kilitlemeli Ön Tepkili Sprinkler Sistemi
Bu sistem normal kuru borulu sprinkler sisteminin diğer çeşidi olup, ön tepkili alarm vanasından boru sistemine su geçişi sadece otomatik bir algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar. Sprinklerin açılması ile boru sistemine su geçişi olmaz.
- Tek kilitlemeli ön tepkili sprinkler sisteminin, kaza sonucu suyun boşalmasının ciddi
- Aktivasyon yöntemi mahalde kullanılması uygun görülen algılama sistemi seçeneğine göre belirlenir. Aktivasyon pnömatik veya elektrikli olabilir.
b – Kilitlemesiz Ön Tepkili Sprinkler Sistemi
Bu sistem normal kuru borulu sprinkler sisteminin diğer çeşidi olup, ön tepkili alarm vanasından boru sistemine su geçişi, sprinklerin açılması ile veya otomatik bir algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar. Dedektörlerin tepkisinden bağımsız olarak, boru içindeki basınç düşmesi ön tepkili alarm vanasının açılmasına sebep olur.
- Kilitlemesiz ön tepkili sprinkler sistemi kuru borulu sistem talep edilen, yangın yayılımının hızlı olmasının beklendiği yerlerde uygulanabilir. Aynı zamanda, hızlandırıcılı veya hızlandırıcısız kuru borulu sistemlerin yerine kullanılabilir.
Aktivasyon yöntemi mahalde kullanılması uygun görülen algılama sistemi seçeneğine göre belirlenir. Aktivasyon pnömatik veya pnömatik/elektrikli olabilir.
Sistem Zon Büyüklüğü
Ön Tepkili Sprinkler Sistemi; (TS EN 12845)
Aşağıdaki tablo TS EN 12845 standardı çerçevesinde kilitlemesiz veya tek kilitlemeli ön tepkili sistemler için geçerlidir.
Tehlike Sınıfı | TS EN 12845 |
Her alarm vanası için maksimum toplam alan (m2) | |
Düşük Tehlike | 10 000 |
Orta Tehlike | 12 000 *Ek D ve F de izin verilenler hariç |
Yüksek Tehlike | 9 000> |
Ön Tepkili Sprinkler Sistemi; (NFPA 13)
Kilitlemesiz ve tek kilitlemeli ön tepkili sistemlerde sistem büyüklüğü, en fazla 1000 sprinkler aynı ön tepkili alarm vanasından kontrol edilecek şekilde belirlenmelidir.
Çift Kilitlemeli ön tepkili sistemlerde; en uzak noktada bulunan test vanası tamamen açıldığında, suyun boşalması için geçen süre en fazla 60 sn olmalıdır.
c – Çift Kilitlemeli Ön Tepkili Sprinkler Sistemi
Bu sistem normal kuru borulu sprinkler sisteminin diğer çeşidi olup, ön tepkili alarm vanasından boru sistemine su geçişi sprinklerin açılması ile ve aynı zamanda otomatik bir algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar.
- Çift kilitlemeli ön tepkili sprinkler sisteminin, kaza sonucu suyun boşalmasının ciddi hasarlara sebep olacağı yerlerde kullanılması uygundur. Suyun boru sistemine geçişi iki bağımsız olayın gerçekleşmesi durumunda olduğundan kaza sonucu boşalma olasılığının minimize edildiği sistem tipidir.
- Aktivasyon yöntemi mahalde kullanılması uygun görülen algılama sistemi seçeneğine göre belirlenir. Aktivasyon yöntemi pnömatik/pnömatik, pnömatik/elektrikli, elektrikli/ elektrikli olabilir.
Kilitlemesiz ve tek kilitlemeli ön tepkili sistemlerde sistem büyüklüğü, en fazla 1000 sprinkler aynı ön tepkili alarm vanasından kontrol edilecek şekilde belirlenmelidir. Çift kilitlemeli ön tepkili sistemlerde; tek bir ön tepkili alarm vanası ile kontrol edilen sistem büyüklüğü; aşağıdaki maddelerden herhangi birine uygun olarak belirlenmelidir:
a – En uzak noktada bulunan test vanası tamamen açıldığında ve eş zamanlı olarak algılama sistemi devreye girdiğinde, suyun boşalması için geçen süre en fazla 60 saniye olmalıdır.
b – Sistem büyüklüğü; suyun boşalması için geçen süreyi hesaplayan bilgisayar programı kullanılarak belirlenmelidir. Hesap programı ve metodu ulusal olarak tanınmış bir laboratuar tarafından onaylanmış olmalıdır.
c- Sistem büyüklüğü; akış testleri yapıldığında suyun boşalması için geçen süre ile ilgili olarak verilen değerleri sağlayacak ölçüde olmalıdır. Akış testleri, açılacak sprinkler sayısı simüle edilerek yapılır.
d- Yukarıda (a), (b) ve (c) maddelerinde verilen şartların sağlanmasına yardımcı olmak için hızlandırıcı kullanılabilir. Ön tepkili sprinkler sistemlerinde aşağıdaki sprinkler tiplerinin kullanılmasına izin verilir:
- Dik tip sprinkler
- Kuru tip sprinkler
- Yatay duvar tipi sprinkler (Boru içinde su kalmayacak şekilde yapılan tesisatlarda)
- Sarkık tip ve duvar tipi sprinkler (Sprinkler, boru kolu ve branşmanların, sıcaklığın 4ºC üzerinde olduğu mahallerde bulunması durumunda)
Borulamadaki basıncı sağlamak için kullanılan hava veya nitrojen beslemesi sürekli izlenmelidir.
Acil durumlarda ön tepkili alarm vanasını devreye sokmak için en az bir adet elle boşaltma istasyonu teçhiz edilmelidir. Tüm ön tepkili sistem tiplerinde, grid borulama tesisatı kullanılamaz. Kilitlemesiz ve çift kilitlemeli sistemlerde, hava basıncı en az 0.5 bar olmalıdır. Ön tepkili sistemlerde hava beslemesi yapılan kaynak sürekli olmalıdır. Hava beslemesi, sistemin dolumunu 30 dakika içinde sağlayacak kapasitede olmalıdır. Tek kompresör ile birden fazla kuru borulu sistem besleniyorsa, 30 dakika dolum süresi için en büyük sistem baz alınmalıdır. -15ºC’nin altında soğutulmuş mahallerde, dolum süresi 60 dakika alınabilir.
Ön tepkili sprinkler sistemi ile korunan tüm oda ve bölmelere otomatik algılama sistemi yapılmalıdır. Algılama sistemleri TS EN54 Standardına uygun olmalıdır.
Birden fazla ön tepkili sprinkler sistemi kullanılan yerlerde, birden fazla sistemin aynı anda çalışma durumu göz önüne alınarak risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Birden fazla sistemin aynı anda çalışma durumunda aşağıdakiler uygulanmalıdır:
- Depolanan su hacmi toplam ön tepkili sistem hacmine göre arttırılmalıdır.
- Çoklu sistemlerde suyun en uzak noktadaki test vanasından boşalma süresi 60 saniyeyi geçmemelidir.